PERAKAKENDE  SATIŞ  FİŞİNE  DAYALI  KDV  İNDİRİMİ

Nuri  Değer

YMM

Mükelleflerin, çalışanlarının şehir içi ve şehirler dışı seyahatlerinde yapmış oldukları bedeli fatura düzenleme sınırının altında kalan yeme, içme  gibi harcamaları için düzenlenen perakende satış fişlerinin gider belgesi olarak kabul edilip edilemeyeceği ve bu belgelere istinaden yüklenilen  katma değer vergisi (KDV) tutarlarının indirim ve iade konusu yapılıp yapılamayacağı hususu aşağıda ele alınmıştır.

I-VERGİ İNDİRİMİ

A-YASAL DÜZENLEME

3065 sayılı KDV Kanunu'nun  29. Maddesihükmü uyarınca;

1. Mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak aşağıdaki vergileri indirebilirler:
2. a) Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV,
3. b) İthal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen KDV'"ni indirebilirler.

B- VERGİ İNDİRİMİ SİSTEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

Kanun’un 29. maddesi hükmü ile diğer hükümlerini göz önünde bulundurmak suretiyle vergi indirimi mekanizmasının temel özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:

1- Vergi İndiriminden Sadece Mükellefler Yararlanabilir

Vergi indiriminden sadece gerçek usulde vergilendirilen KDV mükellefleri yararlanabilir. Diğer vergilerin mükellefi olmakla birlikte KDV mükellefi olmayanların bu haktan faydalanması mümkün değildir.

2- İndirilecek Vergi İşletme Faaliyetlerine Ait Olmalıdır

Mükelleflerin indirebileceği KDV tutarı faaliyetlerine ilişkin olanlarla sınırlıdır. Mükellef ticari işletmesi ile ilgili olmayan örneğin şahsi ve ailevi ihtiyaçları nedeniyle ödediği KDV’yi indiremez.

3- Mükellef  Sadece KDV’yi İndirim Konusu Yapabilir

Mükellefin faaliyetleri üzerinden hesaplanan KDV’den yüklendiği her çeşit vergiyi değil, sadece KDV’ni indirilebilir. Başka bir deyişle KDV’den sadece KDV  indirim konusu yapılabilir.

4- İndirim İçin Verginin Ait Olduğu Malın Satılmış Olması Şartı Aranmaz

Mükellefin satın aldığı mal ve hizmetler dolayısıyla yüklendiği vergilerin indirim konusu yapılabilmesi için bu mal ve hizmetlerin satılmış olması şart değildir.

İktisadi hayatta satın alınan mallar aynı vergilendirme döneminde satılabileceği gibi, daha sonraki dönemlerde de satılabilir. KDV’nde mükellefin yüklendiği vergileri mümkün olan en kısa sürede indirilmesi amaç olduğundan, bir mal veya hizmet satılmadığı gerekçesiyle bunlar için yüklenilen vergilerin indirimi ertelenemez. Diğer bir ifadeyle herhangi bir mal ve hizmet için yüklenilen KDV diğer teslim ve hizmetler üzerinden hesaplanan KDV’den indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

5- Vergi İndirimi İçin Yüklenilen KDV’nin Ödenmiş Olması Şartı Aranmaz

Vergi indiriminden faydalanabilmek için, KDV’nin ve hatta mal bedelinin fiilen ödenmiş olması gerekmez. Mükellef, borçlandığı KDV’yi indirim konusu yapabilir. Ancak ithalatta KDV indirimi için verginin gümrük idaresine ödenmesi şarttır.

6- Vergi İndirimi Derhal Yapılabilir

KDV indiriminin kural olarak bir veya daha fazla vergilendirme dönemi ertelenmesi söz konusu değildir. Mükellef fatura ve benzeri belgelerin düzenlendiği dönemde, kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla bu belgelerde yazılı KDV’yi ayni dönemde indirebilir.

7- Vergi İndirimi Fatura ve Benzeri Belgelere Dayalı Olarak Yapılır

Vergi indiriminin dayanağı fatura ve benzeri belgelerdir. İndirim hakkından yararlanabilmek için geçerli belge alınması zorunludur. Fatura ve benzeri belge olmaksızın vergi indiriminin yapılması Kanuna aykırılık teşkil etmektedir. Söz konusu belgeler olmaksızın yapılan vergi indiriminin kabulü hiçbir surette mümkün değildir. Aksi takdirde Hazinenin vergi kaybı ortaya çıkmaktadır.

Diğer taraftan, KDV indirimi için, faturada KDV’nin ayrıca gösterilmiş olması şart değildir. KDV’nin fatura ve benzeri belgelerde gösterilmeyen hallerde iç yüzde formülü ile indirilecek KDV miktarı hesaplanabilir.

8- Vergi İndirimi Bir Haktır

Vergi indirimi mükellefe tanınan bir imkan, bir haktır. Mükellef bu hakkını kullanmaya mecbur edilemez. Diğer bir deyişle vergi indirimi, KDV mükelleflerinin doğal hakkı olup, KDV uygulamasının da temel unsurlarından biridir.

Diğer taraftan,mükellefin indirim konusu yapması gereken KDV’ni indirmemesi halinde, gelir ve kurumlar vergilerinde  gider olarak yazılması mümkün değildir.

9- Mükellef Yüklendiği KDV’nin Tamamını İndirim Konusu Yapabilir

Mükellef işletmesi ile ilgili olan KDV’lerin tamamını indirim konusu yapabilir. Burada herhangi bir sınırlama söz konusu değildir. Sadece alım satım konusu yapılan mal ve hizmetler için değil, faaliyetinin idamesi için kanunen kabul edilen her türlü giderler için yüklenilen vergilerin tamamı indirim konusu yapılabilir.

10- Vergi İndirimi Vergilendirme Dönemleri İtibariyle Yapılır

Vergi indirimi, vergilendirme dönemleri itibariyle olacaktır. Bu kural hesaplanan vergi ve indirilebilir vergi bakımından da geçerlidir. Buna göre, mükellefler bir vergilendirme döneminde yaptıkları teslimler dolayısıyla hesaplanan KDV toplamından, sadece o malların alışında ödediği veya borçlandığı vergiyi değil, ayni vergilendirme döneminde satın aldığı tüm mal ve hizmetler dolayısıyla yüklendikleri KDV’yi indirebileceklerdir.

KDV’de genel olarak birer aylık vergilendirme dönemi esası benimsenmiştir. Buna göre, mükellefin bir aylık dönemde yaptığı satışlar üzerinden hesaplanan vergiden yine o süre zarfında yüklenilen KDV’yi ve varsa bir önceki dönemden devreden vergiyi indirebilir.

KDV’de vergilendirme döneminin aylık olması nedeniyle her ay sonu itibariyle 191-İndirilecek KDV hesabının bakiyesinin sıfırlanması gerekir. Hesabın aylık bakiyesi önceki dönemden 190- Devreden KDV ile toplanır. Böylece toplam indirilebilir KDV tutarı ortaya çıkar. Bu tutar 391- Hesaplanan KDV ile karşılaştırılır. Hesaplanan KDV’nin fazla olması halinde bakiyesi 360- Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabına aktarılır.

11- Vergi İndirimi Toplu Olarak Beyannamede Yapılır

KDV’de vergi indirimi işletme  bazında ele alınmıştır. Mükellefin sattığı her mal veya hizmet çeşidi için indirebileceği KDV’yi tespit etmesi gerekmez. Vergilendirme dönemleri itibariyle bu işlemler global olarak yapılır.

KDV Beyannamesi ile vergi indirimi konusunda mükellef  ile vergi dairesi hesaplaşır. Beyanname verilmeden vergi indiriminden yararlanılamaz.

12-  İndirilen Vergi Maliyet Hesaplarına Dahil Edilmez

Yüklenilen KDV  indirim konusu yapıldığından, bu vergi malın maliyetine dahil edilmez ve fiyat oluşumuna olumsuz bir etkisi olmaz.

13- Vergi İndirimi Gerçek Belgelere Dayanmalıdır

Vergi indiriminden yararlanabilmek için ortada gerçek bir mal teslimi ve hizmet ifası olması gerekmektedir. Gerçek bir mal teslimi ve hizmet ifasına dayanmayan sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı  belge niteliğindeki faturalar deftere işlenseler bile, vergi indirim konusu yapmak mümkün değildir. Zira böyle bir durumda faturayı düzenleyen kişi Hazineye borçlanmamıştır. Hazinenin kasasına girmemiş,  girmeyecek bir verginin indirimi de mümkün değildir.

14- Belgeler Mükellef Adına Düzenlenmelidir

Fatura, benzeri belge veya gümrük makbuzu, indirimi yapacak mükellef adına düzenlenmelidir. Başkası adına düzenlenen belge indirim konusu yapılamaz.

İstisnai hallerde işletmeye ait olduğu açık olan bazı harcamalara ait başkası adına düzenlenen belgelerde gider olarak yazılması ve KDV indirimi mümkündür.

15- İndirilecek KDV İlgili Hesapta Gösterilmelidir

İndirilecek KDV’nin Tek Düzen Muhasebe Sisteminde 191-İndirilecek KDV Hesabı yerine başka bir hesapta kaydedildiği takdirde, usulsüzlük cezası uygulanır.

16- KDV Fatura ve Benzeri Belgelerde Ayrıca Gösterilmelidir

17- Fatura ve Benzeri Belgeler İlgili Takvim Yılı Aşılmadan Defterlere Kaydedilmelidir

Fatura ve benzeri belgelerde gösterilen KDV, vergiyi doğuran olayın meydane  geldiği takvim yılı aşılmamak kaydıyla kanuni defterlere kaydedildiği dönemde indirim konusu yapılabilir. Yıl geçtikten sonra KDV indirimi kabul edilemez.

18- Vergi İndiriminin Amacı Mükellef Üzerinde Yük Teşkil Etmemesidir

KDV’nde mal ve hizmetler, üretim dağıtım ve hizmet sektörlerinin her safhada vergiye tabi tutulmakta, ancak sistemin bünyesindeki indirim mekanizması vasıtasıyla işletme girdileri için ödenen vergiler indirilmek suretiyle yalnızca o safhada eklenen değer vergilendirilmiş olmaktadır.

Nihai tüketiciye kadar olan bütün safhalarda bu  KDV alınmakta, ancak her safhada hesaplanan KDV’den bir önceki safhanın vergisi düşülerek bakiye vergi Hazine’ye intikal ettirilmektedir. Bu şekilde sadece o aşamada eklenen değer vergiye tabi tutulmuş olup vergi yükü de mal veya hizmetin nihai tüketicisinin üzerinde kalmaktadır.

İndirim mekanizması sayesinde yüklenilen vergilerin mükellefin üzerinde yük olarak kalması engellenmektedir.

19-ATİK İçin Yüklenilen Vergiler İndirim Konusu Yapılır

İktisap edilen amortismana  tabi iktisadı kıymetler (ATİK) dolayısıyla yüklenilen vergiler genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılır.

Öte yandan, işletmede kullanılmak üzere imal ve inşa edilen ATİK'in aktife alınması veya kullanılmaya başlanması halinde, vergi hesaplanıp beyan edilmez. İşletmede kullanılmak üzere imal veya inşa edilen ATİK ile ilgili mal ve hizmet alımları nedeniyle yüklenilen vergiler, harcamaların yapıldığı dönemlerde  genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilir. (1)

II- İNDİRİMİNİN BELGELENDİRİLMESİ

3065  sayılı KDV Kanunun 34. maddesine göre, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait KDV’nin indirilebilmesi için aşağıda sayılan iki şartın gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

1. a) Vergi, alış faturası veya benzeri vesikalar ile gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmeli,

b)Söz konusu vesikalar,vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla kanuni defterlere kaydedilmelidir.

Diğer taraftan, KDV’nin fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmesine gerek görülmeyen işlemler ile vergisi önceki safhada beyan edilen özel matrah şekline tabi işlemlere konu teslim ve hizmetlerde bu mal ve hizmetleri satın alanlar, tarife, bilet veya fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen bedel üzerinden iç yüzde oranı uygulanmak suretiyle KDV hesaplayacak ve bu tutarı yaptıkları vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV’den indireceklerdir.

 Bu nedenle, mükellefler  satın aldıkları mal ve hizmetlere ait yüklendikleri  KDV’yi indirim konusu yapabilmeleri için, düzenlenecek fatura ve benzeri vesikalarda verginin mutlak surette ayrıca gösterilmesini istemeleri gerekmektedir.

3065 sayılı Kanunu'nun 53. maddesi hükmü uyarınca, bu  Kanunda geçen fatura ve benzeri vesika tabiri VUK'nunda düzenlenen vesikaları ifade etmektedir.

Fatura   yerine geçen belgeler VUK’nun 229-236. maddelerinde hüküm altına alınmış, ayrıca anılan Kanunun mükerrer 257. maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan  VUK Genel Tebliğleri ile açıklanmıştır.

A-VUK' NUNDA YER ALAN FATURA VE  BENZERİ BELGELER

Fatura ve yerine geçen belgeler, VUK'nun 229, 233, 234, 235 ve 236. maddelerinde fatura, perakende satış vesikası (perakende satış fişi, makineli kasaların kayıt ruloları, giriş ve yolcu taşıma biletleri), gider pusulası, müstahsil makbuzu ve serbest meslek makbuzu olarak düzenlenmiştir.

1- Gider Pusulası Ve Müstahsil Makbuzuna  İstinaden KDV İndirimi Yapılamaz

Söz konusu vesikalara dayalı olarak vergi indirimi konusunda KDV Genel Uygulama  Tebliğinin III/ C-5.1. "Fatura Ve Benzeri Belge" başlıklı bölümünde aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.

"Gerçek usulde vergi mükellefi olmayanlardan mal satın alanların veya iş yaptıranların, satın aldıkları mal veya yaptırdıkları işler karşılığında düzenleyecekleri gider pusulası ve müstahsil makbuzunda KDV hesaplanmaz ve gösterilmez. Dolayısıyla bu mükelleflerden mal ve hizmet satın alanların indirim hakları bulunmamaktadır. Ancak,  nihai tüketicilere satılan malların iade edilmesi halinde, gider makbuzu düzenlenmesi ve bu makbuza dayanılarak indirim yapılması mümkün bulunmaktadır."açıklamasına yer verilmiştir.

2-Hakediş Belgesine Dayalı KDV İndirimi Yapılamaz

Hakediş belgesi, VUK'nda düzenlenen bir belge olmadığından, bu belgenin düzenlendiği işlerde KDV’nin indirim konusu yapılabilmesi için ayrıca fatura düzenlenmesi ve bu faturada verginin gösterilmesi gerekmektedir.

B- VUK TEBLİĞLERİ İLE YAPILAN DÜZENLEMELER

KDV Genel Uygulama  Tebliğinin III/ C-5. "İndirimin Belgelendirilmesi" başlıklı bölümünde; "perakende satış fişleri fatura verme zorunluluğu dışındaki işlemlerde kullanıldıklarından ve fatura nizamına ilişkin şartları taşımadıklarından, indirimin belgelendirilmesinde kullanılamazlar." açıklamasına yer verilmiştir.

Genel olarak fatura gibi perakende satış fişlerine istinaden vergi indirimi yapılamamasına karşılık, VUK'nun mükerrer 257. maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan VUK Genel Tebliğleri ile aşağıda belirteceğimiz konularda kurala  istisnalar getirilmiştir.

1-204  Numaralı VUK  Genel Tebliğinde

Faturalarda gösterilen KDV’nin vergi indirimine konu olabileceği tartışmasızdır. Bu konuda herhangi bir tereddüt söz konusu değildir. Ancak perakende satış fişine istinaden vergi indiriminin yapılıp yapılamayacağı konusunda 204 No.lu VUK Genel Tebliğinde  açıklık getirilmiştir.

204 sıra numaralı VUK Genel Tebliğinde; "Ancak, mükelleflerin ticari faaliyetlerine ilişkin olarak; işyerlerinde kullanılmak ve tüketilmek amacıyla satın aldıkları

 -Kırtasiye,

-büro,

-temizlik malzemeleri gibi ve

bedeli fatura düzenleme mecburiyetini belirleyen Kanuni haddi aşmayan diğer bir anlatımla perakende satış fişi (veya yazar kasa fişi) düzenleme sınırları içinde kalan mal ve hizmet bedelleri için düzenlenen perakende satış veya yazar kasa fişlerinin gider belgesi olarak kabul edilmesi 213 sayılı VUK'nun mükerrer 257. maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak uygun görülmüştür.

İşletmenin tüketimi dışında satışa konu olacak mal ve hizmetlerin alımlarında ise bedeli ne olursa olsun fatura düzenlenmesi defterlere faturalara dayanılarak kayıt yapılması gerekmektedir." (2)

2-206 sıra numaralı VUK Genel Tebliğinin

206 sıra numaralı VUK Genel Tebliğinin (G) bölümünde; "204 No.lu VUK Genel Tebliğinde gider belgesi olarak kabul edilen perakende satış veya yazar kasa fişlerinde ayrıca gösterilen KDV, bu belgelerin kanuni defterlere de kaydedilmesi şartıyla, genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılacaktır."açıklamalarına yer verilmiştir

KDV mükelleflerinin işletmelerinde tüketime konu olacak kırtasiye, büro ve temizlik malzemeleri, gıda gibi genel giderlerinperakende satış veya ödeme kaydedici cihaz fişi ile tevsik edilmesi mümkündür. Ancak, bunlar dışında kalan alış ve giderler perakende satış veya ödeme kaydedici cihaz fişi ile tevsik edilemeyeceğinden, söz konusu belgelerde yer alan KDV de indirim konusu yapılamaz. (3)

3-275 No.lu VUK Genel Tebliği

275 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile, taksi işleten mükelleflerden alınan ve tutarı fatura düzenleme mecburiyetine ilişkin kanuni haddi aşmayan (2013 yılı için 800 TL. ) perakende satış fişleri gider belgesi olarak kabul edilmiştir. (4)

4-68 Seri No'lu KDV Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunu Genel Tebliği

68 Seri No'lu KDV Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunla İlgili Genel Tebliği ilemükelleflerin ticari, zirai ve mesleki faaliyetleriyle ilgili olarak satın aldıkları akaryakıt bedeli karşılığında düzenlenecek ödeme kaydedici cihaz fişlerinin gider belgesi olarak kabul edilmesi uygun görülmüştür.

 Akaryakıt pompalarının bağlı olduğu ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle otomatik olarak düzenlenen fişlerin, fatura düzenleme tutarının (2015 yılı için 520,00 TL) altında veya üstünde olsa dahi “fatura yerine geçen belge” olarak kabul edilmesi ve bu şekilde belgelenen satışlar dolayısıyla nihai tüketiciler veya vergi mükelleflerince yapılan fatura düzenleme taleplerinin dikkate alınmaması uygun görülmüştür.

Buna göre, mükelleflerin  ticari, zirai ve mesleki faaliyetleriyle ilgili olarak satın aldıkları akaryakıt karşılığında düzenlenecek (üzerinde “TAŞIT VEYA MÜŞTERİ TANIMA SİSTEMİ FATURAYA DÖNÜŞTÜRÜLECEK” ibaresi bulunanlar hariç) söz konusu ödeme kaydedici cihaz fişleri, üzerinde yazılı tutar ne olursa olsun fatura yerine geçen belge olarak kabul edilecek, ayrıca faturaya dönüştürülmesi istenmeyecek ve yapılan incelemeler ve kontroller sırasında bu fişleri gider belgesi olarak kullananlardan fatura ibrazı talep edilmeyecektir.(5)

5-Perakende Satış Ve Yazar Kasa Fişleri  İle KDV İndiriminin Yapılacağı Haller

Yukarıda belirtilen genel tebliğlerde yer alan açıklamalara göre, satışa konu olacak mal ve hizmetlerin alımları dışında mükelleflerin ticari faaliyetlere ilişkin olarak işyerlerinde kullanılmak ve tüketilmek amacıyla satın aldıkları ve bedeli 2015 yılı için 800 TL’yi aşmayan aşağıda belirtilen mal ve hizmet alımlarının perakende satış veya yazar kasa fişi ile belgelendirilmesi ve KDV indirimi mümkündür.

Söz konusu giderler;

- Kırtasiye ve büro malzemeleri alımları,

- Temizlik malzemesi alımları,

- İşyerinde personele yemek vermek veya ikram amacıyla satın alınan yiyecek ve içecekler,

-Taksi işleten mükellefler tarafından düzenlenen perakende satış fişleri,

- Çiçek ve mutfak tüpü  alımları,

- Gazete, sabit kıymetin tamir,bakım ve onarımı giderleri.

- Akaryakıt giderleri.

6- Perakende Satış Fişi İle İndirimin Yapılamayacağı Haller

Perakende satış fişine istinaden KDV indirimi bir kısım hallerle sınırlıdır. Yukarda tadadı olarak sayılan konular dışında kalan ve doğrudan doğruya işletme ile ilgili olan harcamaların perakende satış veya ödeme kaydedici cihaz  fişi ile gider yazılması ve yüklenilen KDV'nin indirimi mümkün değildir.

C- İŞ SEYAHATLERİNDE YEME, İÇME GİBİ GİDERLERİN PERAKENDE SATIŞ FİŞLERİ İLE BELGELENDİRİLİP BELGELENDİRİLEMEYECEĞİ

Perakende satış fişine dayalı olarak KDV indirimi ve dolayısıyla iadesi konusunda  uygulamada en fazla  karşılaşılan sorunların başında,  firma çalışanlarının şehir içi veya şehirlerarası iş seyahatlerinde  yeme , içme,otopark ve tartı gibi  tutarı fatura düzenleme sınırı altında kalan  ve perakende satış fişleri veya ödeme kaydedici cihaz fişleri ile belgelendirdikleri harcamalar dolayısıyla yüklendikleri KDV'yi indirim konusu yapıp yapmamaları gelmektedir.

Uluslararası deniz taşımacılığı faaliyeti ile iştigal eden şirketin personelinin geminin bulunduğu limanlarda yapmış olduğu iş seyahatleri esnasında yemek, otopark ve benzeri harcamalarından oluşan ve fatura sınırını aşmayan giderlerinin ve fatura temininde yaşanan güçlüklerin de dikkate alındığında, fatura yerine perakende satış vesikası ile belgelendirilmesi hususunda MB 23.11.2009 tarih ve  2925-233-965-110919  sayılı özelgede;

“204 ve 206 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğlerinde, mükelleflerin ticari faaliyetlerine ilişkin olarak; işyerlerinde kullanılmak ve tüketilmek amacıyla satın aldıkları (kırtasiye, büro ve temizlik malzemeleri gibi) ve bedeli fatura düzenleme mecburiyetini belirleyen Kanuni haddi aşmayan mal ve hizmet alımları için düzenlenen perakende satış veya yazar kasa fişlerinin gider belgesi olarak kabul edilmesinin uygun görüldüğüne ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

Düzenleme mükelleflerin sadece iş yerinde kullanmak ve tüketmek amacıyla satın aldıkları mal ve hizmetleri kapsamakta olup, şehir içi ve dışındaki iş seyahatlerinde yeme, içme gibi harcamalarının bu kapsamada değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu tür harcamaların kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi için fatura ile tevsiki mecburidir.” şeklinde idari görüşünü açıklamıştır.

Mükelleflerin işletmelerinde çalışan personelin şehir içi ve  şehir dışı seyahatlerinde yapmış olduğu bedeli fatura düzenleme sınırının altında kalan yeme, içme harcamaları için düzenlenen perakende satış fişleri ile kantar tartım ve otopark fişlerinin gider belgesi olarak kabul edilip edilemeyeceği ve bu belgelere istinaden yüklenilen KDV tutarlarının indirim konusu yapılıp yapılmayacağı hususunda  sorulan bir soruya  İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı 28.11.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.35.17.01-35-02-685 sayılı özelgesinde;

     "VUK Uygulaması Yönünden

              .........

Bu açıklamalara göre, mükelleflerin şehir içi ve dışındaki iş seyahatlerinde yeme, içme gibi harcamalarının kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi için fatura ile tevsiki mecburidir.

           KDV Kanunu Uygulaması Yönünden:

            .................

      Öte yandan, perakende satış fişleri ve yazar kasa fişleri, bu belgelerin VUK hükümlerine göre "gider belgesi" olarak kabul edildiği durumlarda indirim hakkının kullanılmasına esas teşkil edebilecektir.  Söz konusu belgelerin gider belgesi olarak kabul edilmediği hallerde söz konusu belgelerde yer alan KDV tutarlarının indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

    Bu itibarla, personelinizin şehir içi ve şehir dışındaki iş seyahatlerinde  yapmış olduğu yeme, içme, tartı, otopark gibi harcamalarının kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi için fatura ile tevsiki mecburi olduğundan, VUK'na göre gider belgesi olarak  kabul edilmeyen, bir başka deyişle, ticari kazancın ya da kurum kazancının tespitinde indirimi mümkün bulunmayan söz konusu harcamalara ait perakende satış fişleri ve yazar kasa fişlerine istinaden yüklenilen KDV tutarlarının, KDV Kanununun 30/d maddesi uyarınca indirim konusu yapılması mümkün değildir.

   Diğer taraftan, indirimi mümkün olmayan söz konusu tutarların Gelir ve Kurumlar Vergisi açısından işlemin mahiyetine göre gider, maliyet veya kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınabileceği tabiidir." denilmektedir.

   III- SONUÇ VE ÖNERİLER

KDV mükelleflerinin ticari faaliyetlerinde fatura kullanmaları esas olup, faaliyetlerine yönelik alımlarına ilişkin yüklendikleri KDV' yi indirim konusu yapılabilmeleri için mal ve hizmet alımlarını fatura ile tevsik etmeleri ve söz konusu faturalarda KDV tutarının ayrıca gösterilmesi gerekmektedir.

Perakende satış/ödeme kaydedici cihaz fişine dayalı olarak vergi indirimi yapılacak harcamalar yukarda belirtilmiştir. Sayılanlar dışında yapılan ve tutarı fatura düzenleme sınırı altında kaldığı için perakende satış fişi ile belgelendirilen harcamaların Gelir ve Kurumlar Vergisinde ticari kazancın tespitinde  gider, KDV yönünden ise, indirim ve iade konusu yapılması mümkün değildir. Mükelleflerin bu kapsamdaki harcamaları için fatura istemeleri zorunludur.

Öte yandan, personelin şehir içi ve şehir dışındaki iş seyahatlerinde yapmış olduğu yeme, içme, tartı, otopark gibi harcamalarının kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi için fatura ile tevsiki mecburidir. Ticari kazancın ya da kurum kazancının tespitinde indirimi mümkün bulunmayan söz konusu harcamalara ait perakende satış fişleri ve yazar kasa fişlerine istinaden yüklenilen KDV tutarlarının, KDV Kanununun 30/d maddesi uyarınca indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Mükelleflerin KDV indirimlerinde ve özellikle iadelerde sorunlarla karşılaşmamak için bu hususa özellikle dikkat etmeleri, bu harcamaları gerçekleştiren personellerini uyarmaları gerekli bulunmaktadır. Aksi takdirde Vergi Dairesi düzeltme işlemine gireceği için  KDV iade talepleri daha  uzun sürede yerine getirilecektir.

(1) Nuri Değer, Açıklamalı Ve Uygulamalı Katma Değer Vergisi Kanunu, Yaklaşım Yayıncılık , 5. Baskı, Temmuz 2014, Sahife  1198.      

 (2)  05/06/1990  tarih  ve  20539  sayılı Resmi Gazete

(3) 17/11/1990 tarih ve 20698 sayılı Resmi Gazete

(4) 20/07/1999 tarih ve 23761 sayılı Resmi Gazete

(5) 07.09.2006 tarih ve 26282 sayılı Resmi Gazete